Triển khai chương trình 5S tại PV Gas D – Kinh nghiệm thực tế của một hướng đi đúng
Năm 1986, giáo sư người Nhật Bản Kazuo Tsuchiya lần đầu tiên giới thiệu 5S ra nước ngoài như một mô hình phát triển định hướng với nhiều ứng dụng thực tế và hiệu quả. 5S là tập hợp 5 từ tiếng Nhật, mỗi từ bắt đầu bằng chữ S: Seiri (Sàng lọc:S1)–Seiton (Sắp xếp:S2) – Seiso (Sạch sẽ:S3) – Seiketsu (Săn sóc:S4) – Shitsuke (Sẵn sàng:S5). Khái niệm 5S luôn gắn với Kaizen (sáng kiến, cải tiến liên tục từng bước) - một định hướng cải tiến năng suất rất phổ biến tại Nhật Bản và nhiều nước khác. 5S chính là một công cụ cải tiến, giúp cho môi trường làm việc trở nên sạch, đẹp, chuyên nghiệp, an toàn và góp phần tăng năng suất lao động nhờ tiết kiệm thời gian, tiết kiệm không gian, hợp lý hóa sản xuất. Rất nhiều Công ty Nhật Bản đang áp dụng hiệu quả mô hình 5S này, mà điển hình là: Honda, Fujitsu, Omron, Canon,YKK…
Tại Công ty CP Phân phối Khí thấp áp Dầu khí Việt Nam (PV Gas D), chương trình 5S bắt đầu được triển khai từ tháng 04 năm 2014. Với nhiệm vụ sản xuất kinh Doanh ngày càng rộng mở, việc tạo nên một môi trường lao động hiệu quả, mang dấu ấn doanh nghiệp là yêu cầu khẩn thiết mà PV Gas D đã quyết tâm biến đổi trong thời gian không dài.
Đầu tiên, Công ty đã thành lập Ban Chỉ đạo (BCĐ) thực hành tốt 5S của Công ty, lên kế hoạch triển khai tổng thể, đào tạo nhận thức 5S cho toàn thể CBCNV Công ty từ khối văn phòng đến khối sản xuất; lựa chọn đánh giá viên nội bộ 5S; lập sơ đồ phân giao 5S tới các Phòng, Ban, Đội, các Xí nghiệp theo 3 cấp; lập Chính sách, Mục tiêu thực hiện 5S… Chương trình thực hiện được triển khai theo từng bước rõ ràng với mục tiêu đã được phê duyệt. Ở bước S1(Bước sàng lọc), PV Gas D chọn ngày ra quân tổng vệ sinh, trong đó ghi lại hình ảnh trước khi thực hiện; đánh giá nội bộ và chụp hình sau mỗi lần đánh giá để so sánh sự thay đổi. Toàn Công ty treo biểu ngữ tuyên truyền như một ngày hội ra quân thật sự. Ban lãnh đạo đứng ra phát động, động viên toàn thể anh chị em CBCNV tham gia. Sau đó, các bước tiếp theo yêu cầu mọi người cùng sắp xếp lại môi trường làm việc, đảm bảo vệ sinh, giữ gìn sạch sẽ; duy trì việc săn sóc, chuẩn hóa và bước vào tình trạng sẵn sàng công tác duy trì, phát triển môi trường làm việc tiêu chuẩn. Trong suốt quá trình thực hiện từ S1 đến S5, PV Gas D đều có chuyên gia tư vấn độc lập đến đánh giá, hướng dẫn để đánh giá viên nội bộ nắm bắt kỹ thuật và phương pháp đồng thời ghi nhận kết quả, cải tiến trước và sau khi đánh giá. Song song với quá trình này, BCĐ còn phát động cuộc thi thiết kế logo 5S cho Công ty để khơi nguồn sáng tạo cho CBNCV, tuyên truyền sâu rộng và động viên những người nhiệt tình.
Toàn bộ hệ thống văn phòng, cơ sở sản xuất PV Gas D được biến đổi theo nguyên tắc: “Dễ tìm, dễ thấy, dễ lấy và dễ trả lại”. Tất cả hệ thống đều được sắp xếp lại cho sạch, gọn, khoa học, từ tài liệu đến dụng cụ lao động sản xuất, đến từng máy tính và các các quy trình hoạt động. Mỗi bộ phận đều cố gắng giảm không gian lưu trữ, nhận biết tình trạng vật tư thiết bị trong kho để kịp thời bổ sung… Trong thao tác, mỗi CBCNV đều tuân thủ việc sử dụng đồ dùng hợp lý, tránh thao tác nhầm lẫn, thao tác thừa, giúp không gian làm việc sạch đẹp - văn minh. Kết quả thực hiện 5S ở các cơ sở của PV Gas D được biểu hiện bằng vẻ ngoài biến đổi: Tại các khu vực văn phòng, trong và ngoài các kho chứa đều sạch sẽ, các tủ hồ sơ có tên, có danh mục hồ sơ; kho được gắn tagname, các dấu hiệu cảnh báo An toàn, chỉ hướng, PCCC, kẻ vạch nền đường phân làn lối đi. Ở khu vực sản xuất đều có các vạch màu chỉ giới hạn tại các đồng hồ áp suất, chỉ hướng dòng khí trên tuyến ống; kho có tagname, có danh mục vật tư, phụ tùng, thiết bị, được quy định mầu sắc để dễ tìm dễ thấy, dễ lấy, dễ trả lại. Bảng tin an toàn 5S được duy trì để tuyên truyền, ghi nhận các Kaizen, 5S trước và sau khi cải tiến... Sự biến đổi bên trong công việc hàng ngày cũng thể hiện bằng việc tăng năng suất lao động, đảm bảo an toàn; ý thức cải tiến trở nên thường trực trong mỗi người, mỗi chương trình hành động. Cả tập thể đồng lòng và đoàn kết, ít dần đi những khó chịu vì phải thay đổi thói quen, sự bừa bãi vốn sẵn không muốn dọn dẹp lại. Mỗi người lao động của PV Gas D đều đã có những góc làm việc chuẩn mực và hiệu quả, để tạo nên cả môi trường làm việc đạt chuẩn 5S.
Tháng 10 năm 2014, Viện Năng suất Việt Nam-VNPI đã phối hợp với chuyên gia JICA người Nhật Bản đánh giá tổng thể 5 khu vực của PV Gas D: Sản xuất, kho, văn phòng, xung quanh và chung. Kết quả đánh giá cấp chứng nhận đạt 75 đến 92/100 điểm, mức đạt yêu cầu 70/100 điểm. Với kết quả đó, VNPI đã cấp giấy chứng nhận thực hành tốt 5S cho Công ty KTA với thời hạn 2 năm. Hiện nay công cụ 5S/kaizen được tiếp tục duy trì tại PV Gas D. Để khuyến khích, Công ty đã ban hành cơ chế thưởng 5S/Kaizen cho tập thể hàng mỗi 6 tháng, thưởng cá nhân kaizen hàng quý; tuy giải thưởng không lớn nhưng cũng tạo động lực để CBCNV tham gia. Đồng thời các cá nhân thực hiện chưa tốt 5S sau mỗi lần đánh giá nội bộ cũng được điều chỉnh thưởng an toàn.
Nhận định về thực tế triển khai về 5S ở đơn vị mình, ông Đinh Ngọc Huy, Phó Giám đốc Công ty cho biết: “Khó khăn nhất khi triển khai công cụ 5S/kaizen là một số CBCNV chưa duy trì được nhận thức thường xuyên, liên tục về lợi ích từ công cụ thực hành tốt 5S và chưa tạo được thói quen hàng ngày… Tuy nhiên PV Gas D đã không nản lòng dừng lại, đã thành công bước đầu và quyết tâm duy trì thực hành tốt 5S/kaizen để trở thành một thói quen tích cực, một nét văn hóa an toàn đối với tất cả CBCNV của Công ty, không chỉ ở phạm vi công việc mà còn được áp dụng trong đời sống. Thời gian tới trong năm 2016, PV Gas D tiếp tục duy trì 5S, từng bước tăng năng suất lao động, kaizen liên tục, chuẩn hóa 5S và triển khai 5S tại XN Miền Bắc và đánh giá tái cấp giây chứng nhận thực hành tốt 5S cho Công ty trong đó bổ sung XNMB vào tháng 10/2016”.
Công ty CP Phân phối Khí thấp áp Dầu khí Việt Nam (PV Gas D) là đơn vị thành viên của TCT Khí Việt Nam (PV GAS). Là Công ty đóng vai trò chủ đạo trong lĩnh vực cung cấp Khí thấp áp trên phạm vi cả nước, PV Gas D liên tục đẩy mạnh công tác phát triển thị trường theo hướng đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa hộ tiêu thụ nhằm gia tăng giá trị sử dụng khí; cung cấp cho khách hàng nguồn khí đảm bảo ổn định về chất lượng và số lượng, với chính sách giá cả phù hợp với từng hộ tiêu thụ và đảm bảo lợi ích của các bên; có chính sách khuyến khích các hộ công nghiệp chuyển đổi từ tiêu thụ nguồn nhiên liệu truyền thống sang tiêu thụ nguồn Khí thấp áp. Với chiến lược phát triển rộng lớn như vậy, PV Gas D phát triển ổn định thị trường Khí thấp áp tại Đông Nam Bộ, phát triển nhanh thị trường Khí thấp áp, CNG tại khu vực Tây Nam Bộ và miền Bắc. PV Gas D có tổng số 240 CBCNV, với các cơ sở sản xuất, văn phòng trải dài trên cả nước (văn phòng gồm: xí nghiệp Nhơn Trạch - Đồng Nai, Xí nghiệp Vũng Tàu, Đội Hỗ trợ Sản xuất, Xí nghiệp Miền Bắc, Ban quản lý tòa nhà Gas tower - Vũng Tàu; các trạm khí trực tiếp sản xuất gồm: offtake - Phú Mỹ, Trạm khí Gò Dầu, LGDS - Nhơn Trạch, LDGS Tiền Hải - Thái Bình).
Phạm Hải Đăng
