Canada siết chặt các quy định về đầu tư dầu cát
Theo báo chí Canada ngày 8/12, Chính phủ Canada vừa ban hành hướng dẫn về phê duyệt đầu tư của các doanh nghiệp quốc doanh nước ngoài, áp đặt những điều kiện chặt chẽ hơn trong một nỗ lực nhằm hạn chế và kiểm soát các doanh nghiệp nước ngoài thực hiện các thương vụ thâu tóm các công ty dầu khí trong thời gian tới.
Chính phủ Canada sẽ tăng cường xem xét các thương vụ có giá trị 1 tỷ CAD (1,01 tỷ USD) trở lên và nhấn mạnh việc hoan nghênh những khoản đầu tư thiểu số, không kiểm soát của các công ty nước ngoài vào các công ty Canada.
Các hướng dẫn mới là chính sách của Chính phủ Canada để đảm bảo rằng việc quản lý nhà nước và định hướng thương mại của các công ty quốc doanh (SOE) sẽ được xem xét trong việc quyết định liệu thương vụ mua lại của một SOE có lợi ròng cho Canada hay không. Các nhà đầu tư cần thể hiện cam kết mạnh mẽ của họ đối với các hoạt động minh bạch và mang tính thương mại.
Bộ trưởng Công nghiệp Canada có trách nhiệm áp dụng các nguyên tắc đã được gắn vào luật để xác định liệu việc một SOE nước ngoài mua lại cổ phần kiểm soát một công ty Canada là có lợi ròng cho đất nước hay không.
Bộ trưởng sẽ thẩm tra việc liệu SOE nước ngoài có tuân thủ các tiêu chuẩn quản trị doanh nghiệp của Canada, như cam kết minh bạch, công bố thông tin, các thành viên độc lập của ban giám đốc, các ủy ban kiểm toán độc lập và đối xử công bằng với các cổ đông, cũng như tuân thủ luật pháp và thông lệ của Canada, trong đó có việc tuân thủ các nguyên tắc của thị trường tự do hay không.
Bộ trưởng Công nghiệp cũng sẽ đánh giá hiệu quả của việc đầu tư theo mức độ và bản chất của hoạt động kinh tế tại Canada, bao gồm hiệu ứng việc làm, sản xuất và mức vốn tại Canada. Việc kiểm tra cũng sẽ bao gồm cách thức và mức độ để công ty Canada do SOE sở hữu không bị một quốc gia kiểm soát, kể cả hành vi lẫn các hoạt động.
Canada cũng sẽ đánh giá liệu một doanh nghiệp Canada được một SOE nước ngoài mua lại có hoạt động trên cơ sở thương mại hay không, liên quan đến việc họ xuất khẩu đi đâu, chế biến ở nơi nào, sự tham gia của các công dân Canada trong các hoạt động của doanh nghiệp đó tại Canada và những nơi khác, tác động của đầu tư đến năng suất và hiệu quả công nghiệp trong nước, hỗ trợ sự đổi mới, nghiên cứu và phát triển tại Canada, mức độ chi phí vốn để duy trì khả năng cạnh tranh toàn cầu của doanh nghiệp Canada.
Những cam kết cụ thể có thể giúp một SOE nước ngoài được phép mua doanh nghiệp Canada là việc bổ nhiệm công dân Canada làm các giám đốc độc lập trong ban giám đốc, việc thuê công dân Canada đảm nhiệm các chức vụ quản lý cao cấp, việc sáp nhập doanh nghiệp tại Canada, niêm yết cổ phiếu của công ty được mua tại một thị trường chứng khoán Canada. Việc giám sát sẽ được tiến hành phù hợp với Luật đầu tư Canada (ICA).
Cùng ngày, Chính phủ Canada đã đồng ý cho phép Công ty dầu khí hải dương quốc gia Trung Quốc (CNOOC) mua lại công ty Nexen Inc với giá 15,1 tỷ USD. Phát biểu trước báo giới, Thủ tướng Stephen Harper cho biết CNOOC đã có những cam kết quan trọng về sự minh bạch, việc làm và đầu tư vốn. CNOOC cũng cam kết tiếp tục duy trì các trụ sở chính của Nexen tại Calgary, cũng như giao cho công ty dầu khí Canada này chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động của CNOOC tại khu vực Bắc Mỹ và Caribe.
Đây được xem là thương vụ thâu tóm doanh nghiệp nước ngoài lớn nhất của Trung Quốc từ trước đến nay. Tháng 7 vừa qua, CNOOC chính thức dự thầu mua Nexen, công ty dầu khí lớn của Canada đang có các dự án kinh doanh tại châu Âu, Côlômbia và vịnh Mexico.
Thương vụ này đã được hội đồng cổ đông của Nexen Inc phê chuẩn, nhưng theo luật pháp Canada, bất cứ giao dịch mua tài sản nào của nước ngoài có giá trị từ 330 triệu CAD (334 triệu USD) trở lên phải được sự chấp thuận của chính phủ liên bang nhằm đảm bảo các giao dịch này đem lại lợi ích ròng cho đất nước.
Chính phủ Canada cũng chấp thuận cho Công ty Dầu khí quốc gia Malaysia Petronas mua lại công ty năng lượng Progress Energy Resources của nước này với giá 5,5 tỷ USD sau nhiều tháng đàm phán. Trước đó, Petronas đề nghị mức giá 5,2 tỷ USD song Chính phủ Canada đã từ chối với lý do "không mang lại lợi ích ròng."
Giới phân tích nhận định thương vụ này giúp Petronas tăng thêm đáng kể nguồn tài nguyên khí đốt dài hạn cũng như giành quyền kiểm soát vỉa khí rộng lớn phục vụ thị trường đầy tiềm năng ở châu Á. (Vietnamplus 10/12, mục Kinh tế, tác giả Thanh Hoa; Kinh Tế Việt Nam & Thế Giới 10/12, tr10)