Dù mới ở tuổi 30 nhưng anh đã có gần mười năm gắn bó với ngành hóa dầu. Từ một kỹ sư trẻ mới rời ghế nhà trường anh đã trở thành Tổng giám đốc một công ty lớn trong ngành Dầu khí, đồng hành với đó là hàng loạt sáng kiến, làm lợi hàng ngàn tỉ đồng cho ngành Dầu khí Việt Nam. Anh là Trần Nhật Huy - Tổng giám đốc Công ty Khí Cà Mau, một trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2010.

Cháy bỏng đam mê
Tôi gặp Huy vào buổi chiều cuối tuần tại một quán cà phê gần Sân vận động Hàng Đẫy, Hà Nội. Dáng người nhỏ, da trắng, cặp kính cận dày, diện chiếc áo choàng rộng khiến anh giống một “con mọt sách” hơn là một Tổng giám đốc. Và câu chuyện giữa chúng tôi bắt đầu từ niềm đam mê môn Hóa học của anh.
Trần Nhật Huy sinh ra trong gia đình nghèo ở TP Nam Định, bố là công chức ngành thể thao, mẹ phải chạy chợ để kiếm thêm tiền nuôi hai anh em ăn học. “Tuổi thơ của tôi không có gì đặc biệt. Lương công chức của bố ít nên ngoài giờ học, tôi thường tham gia giúp mẹ trông cửa hàng, vì thu nhập của gia đình tôi phần lớn trông vào đó”, Huy tâm sự. Điều đặc biệt nhất có lẽ là việc ngay từ những năm học cấp 2, Huy đã đã thích và học rất giỏi môn Hóa học.
Điều đặc biệt đó được duy trì và phát triển trong 3 năm học cấp 3, khi Huy học tại Trường PTTH chuyên Lê Hồng Phong, TP Nam Định. Cả 3 năm, Huy đều đạt giải thi Học sinh giỏi Quốc gia môn Hóa học. Năm 1997, Huy thì đỗ cả 3 trường đại học, nhưng Huy đã chọn Trường đại học Bách Khoa Hà Nội, vì theo anh, ở đó anh sẽ có điều kiện được nghiên cứu sâu về môn học mà mình yêu thích. “Ngày đó, khoa đắt nhất trong trường là Công nghệ thông tin, Điện tử - Tự động hóa. Nhưng tôi vẫn quyết định chọn khoa Hóa, ngành Lọc hóa dầu, vì tôi nhận ra rất nhiều các nhiên liệu thiết yếu của cuộc sống được chế tạo ra từ dầu mỏ”.
Năm 2002, Huy tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội, ngành Lọc hóa dầu bằng giỏi. Kết quả học tập đó, Huy đã được 2 đơn vị trong trường giữ lại công tác và tạo điều kiện giúp đi nước ngoài nghiên cứu chuyên sâu về ngành Hóa học. Một cơ hội tốt như trong mơ, đây cũng điều mong muốn của gia đình, thế nhưng Huy đã từ chối. Anh tâm sự: “Tôi không thích cuộc sống của mình phát triển theo hướng “được sắp sẵn”, hơn nữa tôi thích khoa học ứng dụng, mà nếu ở lại trường kiến thức của tôi sẽ được phát triển theo hướng hàn lâm”.
Dám nghĩ, dám làm, Huy nộp đơn vào Nhà máy Chế biến khí Dinh Cố (Vũng Tàu). Những ngày đầu làm việc ở đây, tất cả đều lạ lẫm với Huy. Anh bị choáng ngợp bởi hệ thống kỹ thuật vận hành nhà máy. Dù học giỏi nhưng tất cả chỉ là lý thuyết. Giờ đây, Huy phải tham gia trực tiếp vào việc vận hành nhà máy với những thao tác đòi hỏi độ chính xác cao. Chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể dẫn tới hậu quả khôn lường. Khó khăn là thế nhưng Huy không hề nản chí, bởi anh quan niệm: trong khó khăn bao giờ cũng nảy sinh cơ hội phát triển.
Những sáng kiến bạc tỉ
Như diều gặp gió, niềm đam mê cháy bỏng của Huy đã hòa cùng ý chí của tập thể “Những người đi tìm lửa” Anh hùng. Với tinh thần luôn tìm tòi, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, từ một kỹ sư trẻ mới ra trường, Huy đã nhanh chóng tiếp cận và làm chủ công nghệ, tạo được niềm tin của đồng nghiệp và cấp trên. Tháng 9-2005, thiết bị trao đổi nhiệt của nhà máy xảy ra sự cố dẫn đến nguy cơ giảm sản lượng, Huy đã cùng các đồng chí lãnh đạo nhà máy sử dụng giải pháp “Gia nhiệt bên trong và sử dụng khí Sale Gas thổi sạch các turbine truyền nhiệt của thiết bị trao đổi nhiệt E-01 - Nhà máy Chế biến khí Dinh Cố” để khắc phục sự cố. Giải pháp đã thành công mỹ mãn, mang lại hiệu quả kinh tế là 29 tỉ đồng.
Thành công tiếp nối thành công, từ năm 2006 đến nay, Huy có tới 15 sáng kiến, làm lợi hàng nghìn tỉ đồng cho ngành Dầu khí. Huy là đồng tác giả sáng kiến “Phục hồi, cải tiến và tái sử dụng thiết bị gia nhiệt tạm của dự án 2-3 triệu m3 khí Bà Rịa - Phú Mỹ phục vụ cấp khí cho Nhà máy Điện Cà Mau 1”. Sáng kiến này được thực hiện từ tháng 2 tới tháng 12-2007 đã đẩy nhanh thời gian cấp khí cho nhà máy Điện Cà Mau 1 tới 7 tháng (tháng 5 thay vì tháng 12 khi hoàn thành Heater chính), tăng doanh thu cho Công ty 605 tỉ đồng, đem lại hiệu quả kinh tế 1.093 tỉ đồng (thay vì phải chạy dầu DO).
Sáng kiến “Phần mềm tính toán dự báo ấn định khí với Talisman và PV Power” góp phần tối ưu hóa quá trình dự báo, ấn định, giảm thiểu lượng khí trả trước với các chủ mỏ cũng như phạt giao thiếu với khách hàng (PVPower). Sáng kiến “Xây dựng phần mềm tính hydrocarbon dewpoint và phương án giảm tối thiểu Fuel gas sử dụng cho Water Bath Heater tại GDC” tiết kiệm 100.000 - 150.000 USD mỗi năm. Phương pháp kiểm soát rò rỉ khí trên tuyến ống và kiểm soát chênh lệch sản phẩm giao nhận thông qua tính toán Cân bằng vật chất. Thông qua đó xác định 3 lần hệ thống đo đếm tại BRA của TML đo sai và khấu trừ được 1,5 triệu USD. Đồng tác giả sáng kiến “Thiết kế, lắp đặt bộ tự động chuyển đổi trạng thái điều khiển các PCV từ hệ thống PCS sang Local PID Controller” nhằm giảm thiểu rủi ro dừng cấp khí do hệ thống PCS.
Không chỉ nghiên cứu đưa ra những sáng kiến, Huy còn mầy mò nghiên cứu tìm ra các phương án khắc phục những hạn chế, tăng năng xuất lao động. Phương án tăng công suất đường ống PM3-CM từ 5,48 MSCMD lên 6.0 MSCMD. Trong năm 2010 đã làm tăng sản lượng khí cung cấp thêm 16.6 triệu m3 khí, sản lượng Điện tăng thêm 89 triệu KWh, doanh thu của Công ty tăng thêm 14,36 tỉ đồng. Từ 2011 trở đi, dự kiến phương án này sẽ làm tăng sản lượng khí cung cấp thêm 54 triệu m3 mỗi năm, lợi nhuận Công ty tăng thêm 46 tỉ đồng. Phương pháp xác định chính xác thời điểm nhận Pig trong quá trình phóng Pig đường ống dẫn khí. Phương án lắp đặt Ball valve tại Trạm tiếp bờ tránh phải xả gần 2 triệu m3 khí ra môi trường, tiết kiệm 9,2 tỉ đồng.
Ngoài ra, Huy còn là chủ biên 2 đề tài Khoa học cấp Tổng công ty và Xây dựng thành công Hệ thống quản lý tích hợp AT-CL-MT tại Công ty khí Cà Mau theo các tiêu chuẩn ISO- 9001: 2000, OHSAS-18001: 2008, ISO- 14001: 2004 và đã nhận được chứng chỉ của Viện tiêu chuẩn Anh quốc (BSI). Xây dựng phần mềm tính toán Công nghệ trong quá trình chế biến, vận chuyển và tàng chứa các sản phẩm khí giúp cho các kỹ sư công nghệ tính toán tối ưu hóa quá trình Vận hành.
Tổng Giám đốc tuổi 30
Không chỉ nổi tiếng với hàng loạt sáng kiến, làm lợi hàng nghìn tỉ đồng Trần Nhật Huy còn là người nắm cương vị cao khi tuổi đời còn rất trẻ. Trong gần 10 năm, anh nhảy cóc tới 6 vị trí tại các đơn vị của Tổng công ty Khí Việt Nam. Từ một kỹ sư mới ra trường, Huy được điều về làm Trưởng ca vận hành Nhà máy Chế biến Khí Dinh Cố. Tháng 10-2006, Huy chuyển về Công ty Khí Cà Mau với cương vị Phó phòng Kỹ thuật sản xuất, Trưởng phòng kỹ thuật sản xuất rồi đến Phó Tổng giám đốc và Tổng giám đốc.
Nói về bí quyết thăng tiến nhanh, Huy cho rằng, có ba yếu tố tạo nên sự thành công đó là kiến thức, lòng đam mê và môi trường làm việc. “Tôi không coi chức vụ là mục tiêu phấn đấu, nhưng ở vị trí nào tôi cũng dồn hết tâm huyết, luôn suy nghĩ tìm ra giải pháp tối ưu để giải quyết từng vấn đề”, Huy chia sẻ.
Là người thành công khi tuổi đời còn rất trẻ, nhưng tiếp xúc với anh, tôi không thấy chút gì đó của lòng tự mãn theo kiểu “bệnh ngôi sao”. Cả buổi, anh say sưa nói về kỹ thuật, sự cố rồi dẫn nhiệt, truyền nhiệt… Dường như, ngọn lửa nhiệt huyết và niềm say mê nghiên cứu khoa học vẫn cháy bỏng trong anh dù giờ đây anh đã ở cương vị người quản lý.
Mỗi khi có cơ hội được tiếp xúc với những người trẻ, đặc biệt là với những cán bộ trẻ trong công ty, Huy lại say sưa như vậy. Đặc biệt, anh luôn nhấn mạnh ý chí và khát vọng được cống hiến luôn là những thứ đáng quý để giúp vượt qua khó khăn.
Giờ đây, khi đã chèo lái con thuyền sản xuất kinh doanh, Huy cho rằng mình cần phải bình tĩnh, sáng suốt và đưa ra những quyết sách đúng đắn. “Đằng sau mình là cuộc sống của hàng trăm lao động. Công ty làm ăn phát đạt mới là niềm vui của mọi người. Đó cũng chính là động lực để mình làm việc quên mệt mỏi mỗi ngày”, anh nói.
*************

Với những thành tích đã đóng góp cho ngành Dầu khí Việt Nam, Trần Nhật Huy đã vinh dự được nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ “Đã có thành tích trong công tác xây dựng và vận hành Dự án cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau, góp phần vào sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc”;  Danh hiệu chiến sĩ thi đua Bộ Công Thương; Giải nhất cuộc thi “Phần mềm sáng tạo” của Trung ương Đoàn và nhiều bằng khen của Bộ Công Thương, TW Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Đoàn khối doanh nghiệp TW, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam; UBND tỉnh Cà Mau. Đặc biệt, Huy vừa mới được tôn vinh là 1 trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2010.
Bằng tinh thần của người Dầu khí dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, Huy đã góp phần đưa hoạt động sản xuất của Công ty Khí Cà Mau ngày càng ổn định với tốc độ tăng trưởng rất cao (doanh thu tăng trung bình 160%/năm). Hệ thống khí PM3 – Cà Mau được vận hành an toàn, liên tục và hiệu quả ngay từ thời điểm nhận bàn giao hiện trạng từ Tổng thầu VSP (11-5-2007) mặc dù có tới trên 90% đội ngũ cán bộ kỹ thuật được tuyển mới chưa có kinh nghiệm trong khi không cần chuyên gia nước ngoài hỗ trợ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Năm 2008, sản lượng khí PM3 - 46 Cái Nước mà Công ty Khí Cà Mau cung cấp cho 2 nhà máy Điện Cà Mau 1&2 đạt 647 triệu m3 khí tiêu chuẩn, doanh thu đạt 2751 tỉ VNĐ. Đến hết năm 2009, sản lượng khí PM3 - 46 Cái Nước mà Công ty Khí Cà Mau cung cấp cho 2 nhà máy Điện Cà Mau 1&2 đạt 1.197 triệu m3 khí tiêu chuẩn, doanh thu đạt 4038 tỉ VNĐ, nộp ngân sách 368 tỉ VNĐ. Năm 2010, Công ty Khí Cà Mau đạt sản lượng 1.556 triệu Sm3 khí, doanh thu đạt 7024 tỉ VNĐ, nộp ngân sách 615 tỉ VNĐ. Trong năm 2010, Công ty Khí Cà Mau đã nhận được Bằng khen của Bộ Công thương, Bộ Tài chính, UBND Tỉnh Cà Mau, Cờ thi đua của Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam.
Văn Dũng - Bài dự thi Tác phẩm báo chí viết về ngành Dầu khí năm 2011
(Nguồn: báo Năng lượng Mới)